پلنگان؛ روستایی پلکانی که دیگر پلنگ ندارد

«پلنگان» یا «پالنگان» روستایی پلکانی در دامنه‌ی کوه شاهو، در ابتدای منطقه‌ی اورامان‌تخت در استان کردستان است و گویا پیش‌ترها، کوه‌های این منطقه، محل زندگی پلنگ‌هایی بوده که حالا دیگر نیستند.

به گزارش توریست ها به نقل از ایسنا، برای رفتن به روستای پلکانی «پلنگان» از کرمانشاه و از جاده‌ی سنندج حدود ساعت 8 صبح راهی می‎شویم. از سمت راست جاده، کوه ما را همراهی می‎کند با دامنه‎هایی سبز و پوشیده از گل‎های تازه‌رُسته‌ی سبز رنگ و سمت چپ جاده هم پوشیده از زمین‎های کشاورزی است که جوانه‎ها تازه سر از خاک آن بیرون زده‌اند.

برای خوردن صبحانه در کنار رود «رازآور» می‎ایستیم و بساط صبحانه را علم می‎کنیم. در کنار این رود تعدادی از پسران جوان کرمانشاهی چادر زده‌اند و به نظر می‎رسد شب را کنار این رود گذرانده‌اند و اکنون کردی می‌رقصند. هنوز صبحانه را شروع نکرده‎ایم که بشقابی پر از کره‌ی محلی و شیراز (نوعی ماست چکیده همراه با سیاه‌دانه) برای‌مان می‌آورند، ما هم مهمان‎نوازی آن‎ها را با بشقابی از عسل و گردو پاسخ می‎دهیم.

بعد از صبحانه و عکس گرفتن کنار رود، مسیر را به سوی کامیاران ادامه می‎دهیم. کامیاران شهرستان کوچکی است که در 65 کیلومتری سنندج قرار دارد و در واقع، مرز کرمانشاه و کردستان است. از میان این شهر عبور می‎کنیم و از غرب آن به سوی سرآغاز منطقه‌ی اورامان می‎رویم که با دشت‌ها و دره‌هایی وسیع از ما استقبال می‎کند. مناظر این منطقه آن‌قدر جادویی است که مانند رویایی سبز می‎ماند. جاده، پرپیچ و خم است و هر پیچ که می‎گذرد، با منظره‌ای حیرت‎انگیز روبه‎رو می‎شویم که ‌می‌توان در سبز کم‌رنگ و جاندار تپه‌ها و عمق دره‎هایش گم شد.

بعد از گذشتن از روستاهایی مانند «ماویان»، «گَشکی» و «گازِرخانی» به تابلوی «روستای پالنگان» در سمت چپ جاده می‌رسیم و باید جاده‎ای شیب‌دار را به سوی پایین برویم.

در بخش ورودی روستا، پسربچه‌هایی آفتاب‌سوخته با گاری و فرغون ایستاده‎اند و هر کسی بخواهد می‎تواند وسایل خود را به بهای 10هزار تومان به آن‎ها بسپارد تا برایش تا کنار رودخانه بیاورند. کمی جلوتر رودی سبز - آبی، زلال و خروشان رخ می‌نمایاند که بسیار پایین‌تر از راهی که به سوی روستا کشیده شده است، جریان دارد. در مسیر، غرفه‎هایی قرار دارند که در بالای آن‌ها حوضچه‌های پرورش ماهی است و می‎توان همان‌جا ماهی قزل‎آلا سفارش داد و در غرفه‎هایی که فرش شده‌اند و سایه‌بان و پنکه‌ی سقفی دارند، خورد. غرفه‎ها را رد می‎کنیم و به خود روستا می‌رسیم.

روستای پلکانی «پلنگان» بر دامنه‌ی کوه شاهو قرار گرفته است. خانه‎های طبقه‌طبقه‎ی روستا، بر دامنه‎ی شرقی و غربی دره‎ای قرار دارند که رود «تنگی‌وَر» از میان آن می‎گذرد. رود تنگی‌ور از شاهو سرچشمه می‌گیرد و به رودخانه‌ی زیبای و دور و دراز «سیروان» می‌ریزد.

از ساکنان روستا درباره‎ی نام آن می‎پرسیم. می‌گویند روایت‌های گوناگونی برای این نام هست، اما موثق‌ترین آن‎ها این است که روزگاری کوه‌های این منطقه جولانگاه پلنگ‌های بی‌باکی بوده که امروز دیگر نیستند و فقط نامی را از خود برای این روستا به یادگار گذاشته‌اند. مردم روستا به این منطقه «پلنگان» می‌گویند، اما روی تابلوها و در نقشه، از این روستا با نام «پالنگان» نام برده شده است.

قدمت روستای پلنگان به دوره‌ی سامانی می‌رسد و بقایای یک قلعه هم از دوره‌ی سلجوقی در بالای این روستا هنوز وجود دارد. این روستا بافتی قدیمی دارد و خانه‌هایش در دو سوی کوه بنا شده‌اند و در مارپیچ کوچه‌هایش، زندگی روستایی‌ها بی‌توجه به حضور گردشگرانی که برای دیدن «پلنگان» آمده‌اند، جریان دارد.

بعد از روستا، یک مسیر پر پیچ و خم و کوهستانی، ما را به باغی شخصی می‌رساند که حوضچه‌ی پرورش ماهی دارد و بخشی از باغ با گونی‌های پلاستیکی سفید جدا شده، هزینه‌ی اجاره‌ی این اتاقک‌های بدون سقف پنج‌هزار تومان است و امکاناتی مانند یک مغازه‌ی کوچک، قهوه‌خانه برای سفارش چای و قلیان و سرویس بهداشتی و آب آشامیدنی دارد. همین‌جا هم می‌توان ماهی‌های قزال‌آلای کباب‌شده را به قیمت 12هزار تومان سفارش داد.

صاحبان این باغ خانواده‌ای پرجمعیت هستند که دخترانی هم‌شکل و زیبا دارند که لباس‌های رنگارنگ کُردی پوشیده‌اند و تند‌تند و با همکاری هم، مهمانان را راه می‌اندازند.

برای کباب کردن ماهی‎، آن‌ها را بعد از این‌که از آب گرفتند از وسط باز می‎کنند و بعد در کباب‌پزهایی توری و به‌شکل ماهی روی منقلی بزرگ قرار می‎دهند و روی ماهی‌ها آبلیموی رقیقی که زردچوبه در آن ریخته شده است، می‌ریزند که هم سبب می‎شود ماهی نسوزد و هم طعمی بسیار خوب به آن می‌دهد. بعد از حدود نیم ساعت سفارش ما آماده می‌شود، ماهی‌ها بین نان‎های نازک محلی و روی سینی‌های یک‌بار مصرف قرار می‌گیرند و بویی مطبوع و طعمی لذیذ دارند.

بعد از غذا به سوی سرچشمه‌ی «تنگی‌ور» حرکت می‎کنیم. این مسیر بسیار زیباست، با آبشارهای کوچکی که از دامنه‌ی کوه به «تنگی‌ور» می‎ریزند. این بخش از کوه شاهو، صخره‌یی است با سنگ‎هایی لایه‌لایه که از کنار سنگ‎ها گل‎ها و گیاه‌های رنگارنگ و گاه عجیب روییده‌اند. چند هفته‌ی دیگر این منطقه پر از ریواس‌های ترش و آبدار می‌شود.

از دامنه‌ی کوه پایین می‌رویم و پا در آب رود می‌گذاریم که بسیار سرد است و بیشتر از چند ثانیه نمی‎توان سرمای آن را تحمل کرد. یکی از ساکنان این منطقه می‎گوید آب این رود، آب برف است برای همین همیشه سرد است.

مسیر را تا آنجا که امکان پیمودنش هست ادامه می‎دهیم، اما از یک جایی به بعد راهی وجود ندارد و باید از صخره‌ها بالا برویم. ما امکانات کوهنوردی نداریم، به همین دلیل باز می‎گردیم.

حدود ساعت 5 عصر است. برخی گردشگران تازه به پلنگان آمده‌اند تا شب را در خانه‌های روستایی یا اقامتگاه‌های این منطقه بمانند و صبح همزمان با آفتاب در شاهو و تنگی‌ور برخیزند.

پلنگان و رود‌ خروشان تنگی‌ور را جا می‎گذاریم و مسیر را برمی‎گردیم. در راه بازگشت، در نزدیکی روستای «کاشتر» کنار تابلویی که مزار «حضرت عکاشه» را نشان می‎دهیم، توقف می‌کنیم. مقبره‌ای کوچک در این محل وجود دارد که زیارتگاه یکی از اصحاب پیامبر (ص) به نام «معین‌الدین روحانی» معروف به «حضرت عکاشه» است که گفته می‌شود سوریه به ایران آمده و بعد از مرگ، در اینجا به خاک سپرده شده است. زیارتی می‎کنیم و مسیر را ادامه می‎دهیم. فاصله‌ی پلنگان تا کرمانشاه 130 کیلومتر است که با توجه به پر پیچ و خم بودن مسیر، ما آن را دو ساعته طی می‎کنیم و حدود ساعت 8 هم به کرمانشاه می‌رسیم.

عکس روستای پالنگان