اقامت در خانه‌های محلی گزینه‌ای است که در کمتر از یک دهه به سبد خانوار ایرانی اضافه شده است، خانه‌هایی که مهمانپذیری متفاوتی به نسبت سایر خانه‌های اجاره‌ای دارند و رویای زندگی ساده گذشته ایرانی‌ها را محقق می‌کنند.
به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا، اقامتگاه‌های بوم‌گری حدود یک دهه است که در ایران پا گرفته‌اند، خانه‌های قدیمی ایرانی که توسط صاحبان‌شان مرمت شده‌اند و صاحبخانه با خوراک و نوشیدنی‌های محلی از مهمانان‌اش پذیرایی می‌کند و در شب نشینی‌ها، موسیقی و آیین‌های محلی را به اجرا می‌گذارد و گشت‌های بومی راه می‌اندازد.
هدف اولیه این خانه‌ها با آرایشی ساده و کاملا سنتی که در بیشتر آن‌ها از مبل‌مان و تخت خواب خبری نیست و نان تنوری در آشپزخانه‌شان پخته می‌شود و سبزی‌هایشان ارگانیک است و چای ذغالی در هر لحظه مهیاست، حفظ و زنده نگه داشتن ارزش‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است و با همین هدف مالکان آن خانه‌های قدیمی و یا فرزندان و نوادگان‌شان به زادگاهشان بازگشته‌اند تا هویت کمرنگ شده‌ی اجدادشان را در روستاهای مخروب، خالی و یا کم سکنه احیا کنند و در بیشتر مواقع با فعالیت‌شان سبب مهاجرت معکوس در روستا شده‌اند، نمونه این اتفاق را به وضوح در روستای کویری مصر در استان اصفهان می‌توان شاهد بود.
البته هستند مالکانی که سعی کرده‌اند روح زندگی سنتی ایرانی را در خانه‌های قدیمی‌شان بدمند؛ اما به دلیل رعایت نکردن یکسری از استانداردها و کیفیت خدمات و گاه نادید گرفتن اعتقادها و باورهای جامعه محلی، چندان موفق نبوده‌اند و مسافر را دلزده کرده‌اند.
اقامتگاه‌های بوم‌گردی به دلیل هزینه مناسب و ارائه نوع خاصی از محصول و خدمات در یکی دو سال اخیر با استقبال قابل توجهی از سوی گردشگران بویژه جوان‌ها و خارجی‌ها روبه‌رو شده‌اند، به همین روی شبکه آن‌ها رو به رشد است و این روزها در بسیاری از نقاط کشور می‌توان نمونه و یا نسخه‌ی مشابهی از آن‌ها را یافت.
نمونه‌ای از این اقامتگاه‌های بوم‌گردی که با عنوان خوشه‌سار در حال فعالیت هستند، کلبه آقامیر در سعادت شهر (پاسارگاد) استان فارس، کاروانسرای پاسنگان در قم، گیله بوم در چابکسر، مضیف بردیه در خوزستان، نورخونه در پارک ملی توران (سمنان)، رباط انارک در شهرستان نائین، خونه نقلی در کاشان، آتشونی و باراندازها در روستاهای گرمه و مصر اصفهان و خانه بوتیمار در روستای قهی استان اصفهان است که هزینه هر شب اقامت در آن‌ها برای هر نفر با خوراک و نوشیدنی از 75 هزار تومان تا حدود 200 هزار تومان است.
اقامت در برخی از این خانه‌های سنتی صرف نظر از مهیا کردن محیطی گرم و خانوادگی همراه با مهمانوازی ایرانی، فرصت‌هایی چون حضور در زیستگاه یوزپلنگ، گور و پلنگ ایرانی و خرس قهوه‌ای را فراهم می‌کند و شانس تجربه کردن چوپانی، همزیستی با اقوام عشایر و میوه چینی در باغ‌ها را پدید می‌آورد.
با آن که سفر به محل استقرار این خانه‌ها صرفا به انگیزه اقامت در آن‌ها برای کسب تجربه زندگی به سبک سنتی و ساده‌ی ایرانی چندان سلیقه عام در کشور ما نیست؛ اما ذکر نام دو واحد از این اقامتگاه‌ها در کتاب Lonely Planet (سیاره تنهایی) و سایت TripAdvisor (مشاوره سفر) باعث شده این خانه‌های ایرانی شهرت جهانی پیدا کنند و گردشگرانی که به قصد ماجراجویی به ایران می‌آیند حتما یک شب اقامت در این خانه‌های سنتی و بومی را تجربه کنند.
نوشته خانه‌هایی که مهمانپذیری متفاوتی به نسبت سایر خانه‌های اجاره‌ای دارند اولین بار در توریست ها - گردشگری - جهانگردی - ایرانگردی پدیدار شد.