عمارت مشیر دیوان در محلهی قدیمی سرتپوله در خیابان شهدا شهر سنندج قرار دارد و از بناهای مشهور دوره قاجاریه است.
به گزارش ایسنا، منطقهی کردستان، این بنا به تلاش میرزا یوسف مشیر دیوان، پسر میرزا رضای وزیر کردستانی مشاور و جانشین حاکم منطقه در اوائل دوره قاجار در مساحتی در حدود ۳۶۵۰ متر ساخته شده است.
چون جلسات مهم ایالتی یا استانی در این منزل تشکیل میشده است بر روی سردرِ عمارت جان پناه و محلهای نگهبانی ایجاد شده تا خانه از گزند مهاجمان در امان باشد.
عمارت مشیر دیوان سالیانی چند نیز محل استانداری کردستان بوده است، سر در ورودی بنا هلالی و دارای شش خواجهنشین است که آن را «سر درب جلوخانی» میگویند و در واقع نمادی از معماری کلاسیک ایرانی است.
گچبریها و حجاریهای روی ایوان با طرحهای گیاهی و طرح پرندگان نیز از تزئینات این بخش بناست.
زیباترین بخش بنای عمارت مشیر دیوان تالار اصلی با کلاه فرنگ بزرگ آن است.
عمارت مشیر دیوان هفت حیاط دارد که هر یک از آنها دارای آب نمایی جداگانه با طرح متفاوت و در عین حال مرتبط با دیگرآب نماهاست و شامل بخشهای خصوصی، عمومی، تشریفاتی، خدماتی و بهداشتی است.
در بخش اصلی ساختمان، ایوان ستوندار، تالار، حیاط و آب نما قرار گرفته و درب و پنجرههای آن از تلفیق گردهی چینی چوب و شیشه رنگی اتاقها را زینت داده است.
حجاری روی سنگ ازاره و ستونهایی با تزئینات گچبری طنابی و مقرنس کاری از جمله تزئینات بسیار شاخص عمارت مشیر دیوان است.
ابتکار در صنعت گرهچینی چوب و ارسیسازی به نحو چشمگیر در فضاهای بازشو و دعوت کننده و حدفاصل فضاهای بسته و نیمه باز و باز توسط استادکاران سنندجی انجام یافته است.
حمام عمارت مشیر دیوان در حیاط اندرونی عمارت واقع شده و چون سایر حمامهای قدیمی از بخشهای سر بینه خلوتی و خزینه تشکیل شده است، تزئینات آهکبری با نقوش گیاهی و حیوانی بر زیبایی این بخش افزوده است.
سیستم آبرسانی از آب جاری و قناتهای پرآب منطقه و اجرای کانالکشی، لولهکشی سنتی، لولههای تنبوشه است.
براساس این گزارش، این بنا یک از بناهای شاخص تاریخی در سطح شهر سنندج پس از عمارت تاریخی خسروآباد است و پس از تملک کامل آن این بنای تاریخی بهعنوان یک کاربری فرهنگی مرمت و بازسازی میشود.
نوشته عمارت مشیر دیوان شهر سنندج از بناهای مشهور دوره قاجاریه اولین بار در توریست ها - گردشگری - جهانگردی - ایرانگردی پدیدار شد.