در دل استان کویری کرمان دشتی شگفت انگیز وجود دارد

طبیعت بی نظیر این پهنه اسرارآمیز کویر سیرجان بسیار متنوع و چشم نواز است به طوریکه بیابان نمکی این بخش از استان را که هیچ موجود زنده ای در آن زندگی نمی کند تبدیل به متنوع ترین و متغییر ترین مناطق کشور کرده است.

در حالیکه از این منطقه به عنوان باتلاق نمک و یکی از بزرگترین ذخیره گاه های نمک کشور یاد می شود که با بارش باران در کویر سیرجان در عرض چند ساعت این منطقه به دریاچه ای بزرگ و مواج تبدیل می شود که هزاران نفر را از شهرهای مختلف استان کرمان و فارس به سمت خود جذب می کند.

این منطقه در ایام گرم سال بر اثر تابش آفتاب سوزان کویر و تبخیر آب به شوره زاری بزرگ تبدیل می شود که یکی از بدیع ترین مناظر طبیعت ایران را شکل می دهد.

تداعی دشت های برفی سیبری در دل کویر

در حالیکه پس از بارش باران به دلیل سرازیر شدن آب های دشت های اطراف این منطقه مملو از آب می شود اما در این فصل از سال و پس از تبخبر آب ها این منطقه که به کفه نمک شهرت دارد شاهد ایجاد پوشش ضخیمی از نمک طعام در سطح کویر می شود که هزاران هکتار را در برمی گیرد و منظره ای مانند بیابانهای برف گیر سیبری را ایجاد می کند و سفیدی دشت منظره ای چشم نواز را به وجود می آورد.

این دشت سفید در مسیر استان کرمان به سمت شیراز شکل گرفته است و در ۲۷ کیلومتری جاده سیرجان و در نزدیکی روستای خیرآباد قرار داشته و ۳۵ هزار هکتار دشت را شامل می شود که کاملا سفید و مملو از نمک است.

این بخش از کویر سیرجان یکی از پست ترین مناطق استان کرمان است که هم در صورت تبدیل شدن به دریاچه ای بزرگ در فصل بهار و زمستان و هم در زمان تبدیل شدن به بزرگترین دشت نمک ایران گردشگران را از استانهای مختلف کشور به خود جذب می کند و نمادی از طبیعت چهار اقلیم کرمان لقب گرفته است.

نکته جالب توجه این است که تبخیر شدید آب بر اثر گرمای طاقت فرسای کویر لایه ای یخی شکل از نمک را شکل داده است که زمینه را برای کویرنوردی به خصوص در شبهای مهتابی سال ایجاد کرده است.

درخشش بلورهای نمکی در نور مهتاب و درخشش آسمان پرستاره کویر کرمان به ستاره هایش شهره جهانی یافته است زمینه را برای گردشگری در این منطقه فراهم کرده است و در صورت سرمایه گذاری در این بخش می توان کفه نمک را به یکی از قطب های مهم گردشگری کشور تبدیل کرد.

این درحالی است که عدم برنامه ریزی مناسب در این خصوص و عدم شناساندن قابلیت های کفه نمک موجب شده است این پتاسیل پنهان بماند و یا بر اثر گردشگری نا آگاهانه توسط افراد بی مسئولیت بخشی از این نمک زار به دلیل اتومبیل رانی بر روی بلورهای نمکی از بین برود.

تیشه گردشگران به ریشه نماد اقلیم چهار فصل کرمان

محمد ایمانی راهنمای تورهای گردشگری در این خصوص گفت: این بلورهای نمکی بر اثر بارندگی های فراوان در دشت های اطراف و در نهایت شسته شدن نمک های اطراف و جمع شدن در کویری به وسعت بیش از ۳۵ هزار هکتار شکل گرفته است و نتیجه عوامل طبیعی طی سال های متوالی است اما عدم مسئولیت پذیری گردشگران برای حراست و نگهداری از این اثر طبیعی بی نظیر موجب تخریب بخشی از آن شده است که احیای مجدد این دریاچه به سال ها زمان نیاز دارد.

وی افزود: در سال های اخیر تورهای کویرنوردی در استان کرمان به شدت رشد یافته و اکثرا در خصوص کویرنوردی در شهداد و رصد آسمان شکل گرفته اند و به شدت مورد علاقه مردم کرمان و تورهای خارج از استان هستند. مکانی مانند کفه نمک اما کمتر در این تورها جا دارد و دلیل آن هم عدم معرفی مناسب وجود چنین قابلیت های بی نظیری در کویر کرمان است.

این راهنمای تورهای گردشگری گفت: همه ترجیح می دهند از مکان هایی مانند کلوت شهداد و یا گندم بریان که یکی از گرمترین نقاط زمین به شمار می رود، بازدید کنند. این درحالی است که کفه نمک در مسیر گردشگری کرمان - شیراز قرار گرفته است و می تواند بسیاری از گردشگران را از استان های فارس، هرمزگان و سیستان و بلوچستان به خود جذب کند.

ایمانی افزود: این پدیده به دلیل ورود جریان های آبی از کویر نمکزار اطراف و تبخیر آب در این حوزه بسته آبی شکل گرفته است و بسیار مورد توجه مردم استان های شمالی و غرب کشور نیز است؛ بطوریکه در طول سال به صورت خودجوش بسیاری از گردشگران این مناطق به کفه نمک سفر می کنند و شب ها را در این منطقه اتراق کرده و از زیبایی های طبیعی این منطقه استفاده می کنند.

لزوم سرمایه گذاری در کفه نمک سیرجان

وی با انتقاد از عدم سرمایه گذاری مناسب در این بخش از کویر گفت: کفه نمک بکر و دست نخورده است و ترجیح گردشگران نیز بازدید از مناطق بکر طبیعی است اما به هر روی سرمایه گذاری در خصوص ایجاد مراکز رفاهی و گردشگری در این منطقه از نیازهای اصلی گردشگران است که نباید نادیده گرفته شود.

این فعال گردشگری افزود: هر چند در گذشته طرح هایی برای اجرای فازهای مختلف گردشگری در این بخش از کویر کرمان صورت گرفته است اما هیچ گاه به نقطه ایده آل نرسیده است و مشکلات کمبود امکانات گردشگری در این منطقه همچنان وجود دارد. این درحالیست که سیرجان از غنی ترین شهرستان های استان کرمان است و سرمایه گذاری در این بخش برای مسئولان شهرستانی نمی تواند هزینه های سنگینی را با توجه به داشته های شهرستان به همراه داشته باشد.

وی اظهار کرد: باید این امر را نیز در نظر گرفت که نباید این سرمایه گذاری ها صدمه ای به طبیعت بکر و دست نخورده منطقه بزند اما متاسفانه گردشگری نا آگاهانه همیشه استان کرمان را متضرر کرده است و به دلیل عدم ساماندهی و جهت دهی به گردشگری در این بخش از کویر شاهد صدمات جبران ناپذیر به بلورهای نمکی ارزشمند کویر سیرجان هستیم.

ایمانی احداث باغ نمکی در این منطقه را از جمله طرح های کفه نمک دانست و افزود: باید با راه اندازی ایستگاه های نجوم و رصد آسمان با توجه به شرایط مناسب آب و هوایی و اقلیمی ایجاد طرح هایی مانند طرح پرواز با با پاراگلایدر مردم را به سمت حضور در کویر با توجه به توسعه فرهنگ گردشگری آگاهانه سوق داد.

ظرفیت های گردشگری که مغفول می مانند

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان نیز گفت: در خصوص ساماندهی کفه نمک به عنوان یکی از ظرفیت های بی نظیر گردشگری در ایران پیگیری هایی در شهرستان صورت گرفته است که اکثرا محلی بوده و موجب بهبود وضعیت موجود شده است؛ اما مسلما این مقدار از کارهای صورت گرفته به هیچ عنوان راضی کننده نیست.

محمد جهانشاهی افزود: بر اثر هر بارندگی این محوطه مملو از آب می شود به طوریکه دریاچه ای بزرگ در این منطقه تشکیل می شود اما به مرور زمان و رسیدن فصل تابستان آب موجود تبخیر و نمکزار گسترش پیدا می کند.

به گفته وی، برای توسعه طرح گردشگری در بعد ملی در این منطقه باید کارهای مطالعاتی و علمی بیشتری صورت گیرد و در خصوص زمان جذب گردشگر و امکانات لازم برای توسعه گردشگری در این منطقه برنامه ریزی انجام شود.

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان افزود: این بخش از ظرفیت گردشگری در غرب استان کرمان مغفول مانده است و مردم محلی و به خصوص عشایر در ارائه خدمات به مردم بیشترین نقش را ایفا می کنند.

جهانشاهی گفت: با این وجود شاهد حضور تورهای گردشگری از تهران، اصفهان و شیراز برای شب گردی و مهتاب گردی در منطقه هستیم و گردشگران نیز از وجود تصاویر زیبا و منحصر به فرد به خصوص در شب های مهتابی و انعکاس تصویر ماه در نمکزار ابراز شگفتی می کنند.

طرح های گردشگری کفه نمک در انتظار تامین اعتبار

معاون گردشگری میراث فرهنگی کرمان افزود: این منطقه جزو لیست ثبت میراث طبیعی کشور است و در انتظار تامین اعتبار برای اجرای طرح های گردشگری در این منطقه هستیم.

وی مساحت ۵۰ هزار هکتار منطقه به صورت دریاچه باتلاق و نمکزار دانست و افزود: بهترین زمان برای گردشگری در این منطقه تابستان و اوایل پاییز و قبل از فصل بارندگی است.

استان کرمان یکی از استان های کویری کشور است که هم اکنون کویر لوت استان کرمان ثبت ملی شده است و پرونده ثبت جهانی کویر لوت نیز تهیه و برای بررسی به یونسکو ارسال شده و به زودی بازرسان این سازمان بین المللی برای بررسی این پرونده به کرمان سفر می کنند.

کویرنوردی در استان کرمان یکی از ظرفیت های قابل توجه طبیعت گردی محسوب می شود که طی سال های اخیر بسیار مورد توجه مسئولان و گردشگران قرار گرفته است.