«قاسم آباد» را با لباس و دامن اهالی، صنایع دستی و طبیعت بکرش می‌شناسند؛ روستایی که اهالی‌اش عروسک می‌سازند و از خودروهای مستعمل خارجی برای کوه پیمایی استفاده می‌کنند.
خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: سفر به یکی از شهرهای شمالی که هنوز ویلاسازی‌های ناهمگون با جامعه روستایی در آن به حدی نرسیده که دل هر گردشگر را بزند یکی از آرزوهای گردشگران شده، گردشگرانی که البته خودشان نقش کمی در تبدیل خانه های روستایی به ویلایی نداشته‌اند.
از تهران که سوار خودروهای عمومی بشوی ۶ ساعتی را باید در مسیر تهران رشت باشی تا برسی به شهر رشت و از آنجا به سمت روستای قاسم‌آباد در شهرستان رودسر. همین مسیر را می‌توان با خودروی شخصی رفت از دو مسیر متفاوت؛ یکی مسیر تهران رشت و دیگری مسیر تهران چالوس.
در این میان جاده تهران چالوس گرچه خطرناک و پر ترافیک است اما جاذبه‌های طبیعی خودش را دارد که گردشگران را به سمت تنکابن می‌رساند و می‌توان از جاذبه‌های رامسر نیز در طول مسیر دیدن کرد. از آنجا که روستای قاسم‌آباد در استان گیلان، شرقی‌ترین روستای گیلان است که با استان مازندران فاصله زیادی ندارد به همین دلیل می‌توان دو تیر و یک نشان زد و هم از جاذبه‌های گیلان بهره برد و هم از جاذبه‌های مازنداران در شهرهایی مانند رامسر و چالوس.
دامنی پرچین از طرح و رنگ طبیعت
اما قاسم آباد را بیشتر با نام هنر و پوشش قاسم آبادی‌ها می‌شناسند. حرکات موزون محلی که آنها را جزو شادترین مردم خطه شمال قرار داده و لباس و دامن قاسم آبادی که شهرت کمی ندارد. با همان دامن های چین چین و دور تا دور نوار دوزی شده رنگارنگ و بزرگ. هنوز هم خیاطان و زنان این روستا دامن‌های قاسم آبادی می‌دوزند و آن را به شهرهای دیگر ارسال می‌کنند و حتی برای نمایشگاه‌های مختلف اماده می‌کنند.
این لباس از قدیمی ترین و اصیل ترین لباس‌های ایران و مشرق زمین است که به دلیل تنوع رنگی زیاد و جذابیت بالابسیار معروف بوده است به طوری که نشانه‌هایی از این لباس در نقاط دیگر جلگه شرق گیلان دیده می‌شود. این لباس شامل یک روسری زیرین به نام (مندیل) است که به جای آن از کلاه نیز استفاده شده و با تعداد زیادی سکه در قسمت پیشانی تزیین می‌شود البته این کلاه مختص قاسم آباد نیست، جلیقه این لباس به مانند جلیقه های دیگر بوده با فرق این که با سکه تزئین شده است. پیراهن لباس قاسم آبادی تفاوت خاصی با پیراهن های نقاط مختلف گیلان دارد.
گیله مرد قاسم آباد
دامن آن از پارچه ساده و یا گل دار که روی آن با فرم استانداردی نواردوزی شده تشکیل می‌شود. البته این فرم نواردوزی در روستاهای مختلف متفاوت است و در واقع تکمیل دهنده لباس های مجلسی روستاهای همجوار قاسم آباد شده است. مردان قاسم آبادی هم با لباسی مرکب از پیراهن قرمز جگری و شلوار سیاه، در مسابقات کشتی گیله مردی شرکت می‌کنند.
گیله مردان هم جاذبه‌های دیگر قاسم آباد هستند. آنهایی که آوازه شان در کتاب های داستانی نیز پیش رفته و همچنان کشتی گیله مردان مخاطبانش را دارد. اگر به روستای قاسم آباد رفتید. بعید است یکی از این گیله مردان را در حال تمرین نبینید.
برای دیدن جاذبه‌های قاسم آباد سفلی و علیا باید چند روزی وقت گذاشت. جاذبه‌های این روستا کم نیست. شاید در زمان اول متوجه تمام این جاذبه‌ها نشوی اما وقتی وارد روستا شدی و از دور و اطراف خبر دار شدی، محال است نخواهی همه آنها را ببینی. کارخانه چای روستای قاسم آباد هم خودش جاذبه ای است. همان جا برایتان چای می ریزند و فرق چای ایرانی و خارجی و طعم دارد و قلابی را برایتان شرح می دهند. کارکنان این کارخانه خودشان اهل قاسم آباد و کلاچای هستند و موزه ای تشکیل داده اند تا با چای ایرانی و نحوه تهیه آن بیشتر آشنا شوی.
گیله بوم و آشنایی با فرهنگ قاسم آبادی ها
می توان برای تورهای نیم روزه و بازدید از این کارخانه هم برنامه‌ریزی کرد. برای این کار می توان به گیله بوم سر بزنید و همان جا هم اقامت کنید. گیله بوم یک خانه از ویلاهای روستای قاسم آباد است که توسط ۵ نفر از فعالان گردشگری و عضو گروه اقامتگاههای بوم گردی(خوشه سار) شکل گرفته و هر هفته میزبان گردشگران و طبیعت گردان است.
این ۵ نفر در همین خانه که سعی کرده‌اند آن را با صنایع دستی و غذاهای محلی گیلان بومی کنند، میزبان گردشگرانی می‌شوند که دوست دارند با فرهنگ گیلگ ها بیشتر آشنا شوند. هر چند خودشان تهرانی هستند اما می توان در این خانه دست پخت زنان گیلکی را خورد و از نحوه درست کردن این غذاها مانند مرغ ترش، میرزا قاسمی، ترشی تره، باقلاقاتق و ... مطلع شد و سفره ای را دید که سرتاسرش را با ظروف صنایع دستی چیده اند و در رختخوابی خوابید که با چادر شب های بافته شده توسط زنان قاسم آباد مرتب شده است.
صنایع دستی زنان از چادرشب بافی گرفته تا حصیر بافی به حدی شهرت پیدا کرده که اداره کل میراث فرهنگی استان گیلان پیشنهاد داده تا برای روستای قاسم آباد نام دهکده صنایع دستی انتخاب شود. چون در این روستا حدود ۳۰۰ هنرمند کار اصلی شان صنایع دستی است.
خودروهای جنگ جهانی که شمالی شدند!
غیر از صنایع دستی یکی از مهمترین جاذبه هایی که برای هر گردشگر این روستا جذاب به نظر می‌رسد خودروهایی خارجی است که وقتی در طبیعت سبز روستای قاسم آباد حرکت می کنند، آدم را یاد جنگ جهانی می اندازند.
این خودروها اگرچه از رده خارج هستند اما در این روستا کارایی زیادی دارند. به جای وانت کار می کنند و از دشت و کوه بالا می روند و قدرت زیادی برای این کار دارند. اگرچه صاحبانش باید خرج زیادی برای این ماشین ها کنند اما می ارزد به اینکه کوه و دشت را با آن پیمایش کنند چون هر ماشینی توان رفتن در این مسیرها را ندارد.
این خودروها معمولا توسط اهالی روستا از تهران و گورستان‌های ماشین خریداری شده، چند صد هزار تومانی خرجش کرده و سالهای سال با آن راحت کار می‌کنند. برخی از آنها یادگار جنگ‌های جهانی هستند که شمالی شده اند!
باید اینجا مراقب چند موضوع هم بود. یکی از آنها احترام به جامعه محلی است و دیگری حفظ محیط زیست. مردان و زنان گیله بوم سعی می کنند که زباله ها را تفکیک کرده و این کار را به زنان و مردان روستا هم یاد بدهند. چون هنوز لابه لای طبیعت سبز این روستا می شود دید که تلی از زباله طبیعت را زشت کرده است پس باید این فرهنگ تغییر کند. شاید با ورود گردشگران و توسعه گردشگری در این روستا این اتفاق بیفتد.
گشتی در مزارع کیوی و چای
مردان و زنان گیله بوم در کنار خدمات اقامتی و پذیرایی که به مهمانانشان می دهند برای آنها تورهای گردشگری مختلفی نیز تعریف کرده اند مانند تورهای مزرعه گردی که گردشگران را به مزارع و باغات کیوی می برند و به آنها چای چیدن یاد می دهند و سعی می کنند برای جمع آوری بهار نارنج و پخت مربا کمکشان کنند.
جنگل پیمایی و پرنده نگری هم در تالاب بوجاق، امیرکلایه بخشی از این تورهای گردشگری است. حتی می توان به قله سماموس رفت و در ییلاقات جواهر دشت اقامت کرد و برای کوهنوردی به جنگل های جنگ سرا رفت و سری هم به جواهرده زد. همین این جاذبه های طبیعی به کنار. اوقاتی که مناسب های فرهنگی و اعیاد در پیش باشد، این خانه سکوت نمی کند.
چهارشنبه سوری، جشن شب یلدا و جشن سده از جمله برنامه های شب های فرهنگی گیله بوم است. می توان از آنها خواست تا کارگاههای صنایع دستی روستای قاسم آباد را هم نشانتان بدهند و به کارگاههای رفت که مردان و زنان نمدمالی می‌کند و زنان را در حال چادرشب بافی دید که با چه زحمتی با دستگاههای چوبی پارچه می بافند.
در همین مسیرهای منتهی به هر جاذبه گردشگری قاسم آباد می توان مزارع برنج را دید. چه در زمان نشا کاری و چه در زمان برداشت. در بخشی از روستای قاسم آباد علیا می‌توان کوه، مزرعه و دشت را کنار هم دید آن طور که تصور می کنی وسط یک پوستر عکس ایستاده ای!
هر گوشه ای از روستای قاسم آباد که باشی می توانی راه بروی و برسی به کوچه پس کوچه هایی که تنها تصاویرش را در عکس ها دیده ای. می توان کوچه آشتی کنانی را دید و حدود ۵ دقیقه در آن راه رفت وقتی که همه شاخه و برگ درختان سد دورتا دورت را محاصره کرده اند آن وقت برسی به خانه عمو اکبر. همان بالای روستای قاسم آباد علیا که هم می توان دریا را دید. هم مزارع و باغات و هم کل روستا را. آنجا بام قاسم آباد است و عمو اکبر یکی از جاذبه هایش. در خانه او هم می توان اقامت کرد با این تفاوت که باید حتما طبیعتگردی باشی.
روستای قاسم آباد فاصله کمی با دریا دارد. جنگل، دریا، فرهنگ و مردمان این روستا در کنار هم جاذبه‌ای است که باید چند روزی را در روستا ماند و از آن استفاده کرد در آن صورت حتی متوجه می‌شوی که زنان روستا برای کودکانشان در همان مزارع برنج عروسک‌هایی با ساقه برنج می‌ساختند.
شاید اگر شالی داشته باشند بتوانند در مدت ۱۵ دقیقه یک عروسک با ساقه برنج برایتان بسازند و به شما بازی های سنتی روستا را یاد دهند.
گزارش: فاطیما کریمی
نوشته «قاسم آباد» را با لباس و دامن اهالی، صنایع دستی و طبیعت بکرش می‌شناسند اولین بار در توریست ها - گردشگری - جهانگردی - ایرانگردی پدیدار شد.