کوه‌های رنگی، غارهای نمکی و معادن نمک استان سمنان

به گزارش خبرنگار مهر، اگرچه پزشكان توصیه می‌كنند افراد مصرف نمك را كاهش دهند اما این روزها مردم زیادی در جهان برای درمان بیماری‌های خود به غارهای نمکی پناه می‌برند، چرا که این غارها خاصیت ضد باكتریایی دارند و  به صورت طبیعی هوا را تصفیه كرده و آلودگی را از بین می برند. همچنین نمک درمانی یکی از روش های درمانی جدید است که به تازگی برای برخی از بیماری های تنفسی و پوستی رایج شده است.

برخی منابع پزشکی اعلام می کنند که نمک و فضاهای بسته ای که جریان هوا با نمک تلفیق شده، برای درمان انواع بیماری‌های ریوی، آسم و سرفه و همچنین درمان انواع دردهای پا، زانو، مچ، دست، کمر درد که همراه با ورم و یا کبودی هستند موثر است. بلورهای نمکی دارای هاله‌ای به صورت موجی بوده که به  رنگ‌هایی مانند، سبز، آبی، یشمی، فیروزه ای، لاجوردی، بنفش، نیلی و ... دیده می شوند. در برخی از کشورها مانند استرالیا، چین و کشورهای اروپایی و حتی کشورهای عربی، از سنگ های نمک برای درمان و تزئینات استفاده می کنند و با طرح های گردشگری از جمله هتل نمکی سالانه پذیرای گردشگران زیادی هستند.

استان سمنان نیز در ایران به عنوان یکی از مناطق تامین کننده نمک شور شناخته شده است و معادن عطیم نمک دارد معادنی که در مسیر جاده زیارتی مشهد نیز می تواند گزینه ای برای انجام طرح های گردشگری بر پایه نمک مناسب باشد.

برخی از مسئولان گردشگری در طی سالهای اخیر ایده هایی برای استفاده از این جاذبه ها داشته اند مانند وعده راه اندازی کلینیک نمک درمانی در یکی از بزرگترین غار نمکی ایران واقع در گرمسار. این خبری بود که سال گذشته محمد حسین بحر العلومی، مدیرکل وقت میراث فرهنگی سمنان خبر داده و گفته بود: گرمسار یکی از بزرگترین معادن نمک و غارهای نمکی ایران است که مقدمات راه‌اندازی کلینیک نمک‌درمانی همچون پذیرش سرمایه‌گذار و واگذاری زمین در فضایی حدود ۵۰۰ مترمربع در حال انجام است.

این ایده های گردشگری اگر چه در استان سمنان خیلی جدی گرفته نشده اما سرمایه گذاران اقتصادی در حوزه معادن و استخراج نمک قوی تر از فعالان گردشگری عمل کرده اند و درحال برداشت نمک از این کوهها و گنبد های بلورین هستند.

یکی از گنبدهای نمکی استان سمنان را می توان در میانه راه ایوانکی به گرمسار پیدا کرد. از ایوانکی بعد از ۱۵ کیلومتر به سمت گرمسار، تابلوهای معادن مختلف نمک قابل مشاهده است.   در این میان کوهها و تپه های نمکی و خاکی گرمسار هم به تنهایی جاذبه ای بصری دارند. در کنار جاده می توان به سمت راست و یا چپ نگاه کرد و رقص رنگ ها را روی کوهها دید. اما معادن و کوههای نمک جاذبه ای متفاوت دارند.

از سر جاده تا ورودی معدن حدود ۳ کیلومتر جاده خاکی است که می توان پس از طی حدود دو کیلومتر ماشین را کنار ساختمان نگهبانی معدن پارک کرد و بقیه راه را پیاده رفت. به دلیل گودتر بودن ورودی معدن نسبت به اطراف، آب باران در این قسمت جمع می شود و دریاچه ای نسبتا عمیق به طول حدود ۱۰۰ متر درون غار تشکیل می شود.

معمولا درون غارهای نمکی دریاچه ای از آب شور نیز وجود دارد که انعکاس آب را می توان در آن دید و اگر دارای ستون های عظیمی در داخل غار باشند، به آن جلوه ای باشکوه خواهد داد.

رسوبات نمک روی یکدیگر چنان به نظر می رسد که گویی یک کیک نمکی رو به روی گردشگران قرار گرفته است. این کوهها و غارهای نمکی اکنون محل درآمد سرمایه گذاران زیادی شده است. صاحبان معادن از این  کوهها و غارهای نمکی نمک شور استخراج می کنند. می توان با نگهبانان ورودی معادن هماهنگ کرد و به داخل غارهای نمک رفت بدون اینکه صاحبان معادن باخبر شوند!

ورود به غارهای نمکی، به خصوص آنها که در دست سرمایه گذاران برای استخراج نمک قرار دارد، با مخاطراتی همراه  است. یکی از آنها معدن نمک عظیم و یا معدن نمک درخشان است. راه ورودی به آنها بسیار زیباست و می توان نزدیک سه دهانه غار معدن درخشان شد و به دریاچه شور و سبز رنگی رسید که دارای طاق ها و ستون های عظیم است. این مکان به یکی از جاذبه های گردشگری مردم استان سمنان تبدیل شده است. چون داخل آن می توان دیوارنویسی های متعددی را دید و در داخل و یا بیرون آن و حتی رو به روی دریاچه آثار حضور مخرب گردشگران را دید که در محوطه غار بساط آتش را به پا کرده اند.

 می توان کوههای نمکی و غارهایی که در مجاورت آنها فعالیت معدن کاران وجود ندارد، را به جاذبه گردشگری با رعایت اصول ایمنی تبدیل کرد.

فعالیت دستگاهها و ماشین آلات استخراج نمک موجب شده تا سنگ ها و بلورهای شکننده نمک، ترک بردارد و هر لحظه خطر فروریختن آنها روی سر گردشگران وجود داشته باشد. این سنگ های عظیم روی هر فردی بیفتد قطعا خطر مرگ را در پی دارد. ضمن اینکه چون بلورهای نمک شکننده هستند، پا گذاشتن روی آنها و اعتماد به سختی آنها کار غیر منطقی خواهد بود نه تنها گردشگران در مجاورت معدن نمک در امان نیستند بلکه کارکنان این معادن نیز با خطر سقوط سنگ های بزرگ نمکی از کوه و یا ریزش سنگ های بلورین داخل غار مواجه می شوند. بنابراین بلیت عمر گردشگران با رفتن به داخل این معادن ممکن است برای همیشه باطل شود.

به همین دلیل ورودی برخی از این معادن نوشته اند که ورود افراد متفرقه ممنوع است با این حال هستند افرادی که تصور می کنند هیچ وقت حادثه به سراغشان نمی آید، با پولی اندک به کارگران اجازه ورود پیدا می کنند!

برخی دیگر از گردشگران تصور می کنند که با برداشت سنگ نمک می توانند یک یادگاری از طبیعت را با خود همراه ببرند. به همین دلیل به جان بلورها افتاده، تکه از آن را کنده و با خود می برند. در صورتی که آنها هم مانند صاحبان نمک در تخریب این محیط های طبیعی نقش کمی ندارند هر چند به اندازه برداشت بلورهای نمک به اندازه یک کف دست!

گزارش و عکس از فاطیما کریمی