البرز؛ استانی با جاذبه های گردشگری ناشناخته

جاذبه های فرهنگی، تاریخی، طبیعی، کشاورزی، صنعتی و ... این استان تا حدی ناشناخته اند که حتی خود البرز نشینان نیز از وجود آنها بی خبرند!

کوچکتر که بودیم گاهی اوقات با خانواده هایمان برای تفریح به جاده چالوس می رفتیم.آنروزها هنوز اینطور نبود که حاشیه رودخانه همه جا حصار کشی و ملک شخصی شده باشد و برای کمی استراحت و نشستن کنار آب هم از مردم ورودی بگیرند.

یادم می آید در طول مسیر مدام از پدرم می پرسیدیم "پس کی می رسیم؟" وقتی می گفت: "کرج را رد کردیم، دیگر چیزی نمانده" مطمئن می شدیم که داریم به مقصد نزدیک می شویم. سالها از آنروزها می گذرد وحالا هر وقت از کرج عبور می کنیم خاطرات زیبای کودکیمان برایمان زنده می شود. حالا کرج مرکز سی و یکمین استان کشور شده است و هنوز هم  مثل سابق درتمام طول سال با صبر و حوصله مسافرین زیادی را به سایر استان ها بدرقه می کند.

مسافرینی که البرز را فقط به چشم یک استان عبوری می بینند و به سرعت با آن خداحافظی کرده و راهی شهرهای دیگر می شوند، بدون اینکه حتی لبخندی به آن بزنند.

اما چرا استان البرز بیشتر نقش یک استان عبوری را به خود گرفته است تا یک مقصد گردشگری؟ آیا جاذبه های گردشگری و توریستی آن به حدی نیست که بتواند علاقه مندان سیر وسفر را به خود جذب کند یا علت را باید درعوامل دیگری جستجو کرد؟ چراجاذبه های فرهنگی، تاریخی، طبیعی، کشاورزی، صنعتی و ... این استان آنقدر ناشناخته اند که حتی خود البرز نشینان نیز از وجود آنها بی خبرند؟!

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دبیر ستاد دائمی تسهیلات سفر نوروزی استان البرز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: دامنه سلسله جبال البرز از دیرباز به دلیل آب و هوای مناسب، رودخانه های جاری و پناهگاه های مطمئن، همیشه محل استقرار و سکونت گاه های موقتی و دائمی اقوام و گروه های مختلف بوده است.

احد شریفی افزود: طبق منابع و اسناد تاریخی و مطالعات باستان شناسی آثاری همچون محوطه ها، تپه های باستانی و ابنیه های تاریخی در مناطق کرج، طالقان، ساوجبلاغ و نظر آباد همگی بیانگر و معرف آن است که در ادوار گذشته این منطقه از فرهنگ غنی پیش از تاریخ برخوردار بوده است.

وی ادامه داد: زیبایی های ناشناخته با طبیعتی حیرت انگیز، وجود رودخانه های آب شیرین البرز، مانند رودخانه کرج، شاهرود، کردان و چشمه سارهای بسیار زیبا، غارهای طبیعی، آبشارهای مرتفع، کوه های بلند، درختان کهنسال، پوشش گیاهی و جانوری متنوع، آب های معدنی با خواص درمانی، این استان را به یکی از زیباترین استان های گردشگری کشور از لحاظ وجود پدیده های طبیعی تبدیل کرده است.

دبیر ستاد دائمی تسهیلات سفر نوروزی استان البرز گفت: وجود جاذبه های گردشگری همچون، منظر طبیعی، تاریخی محور کرج، چالوس به عنوان "چهارمین جاده زیبای گردشگری در جهان" در این استان، هوای مطبوع و لطیف، چشم اندازهای بدیع و فضای مناسب روستاهای کوهستانی البرز، هرساله پذیرای مهمانان، مسافران نوروزی داخلی و خارجی است.

شریفی افزود: برای بیشترمعرفی کردن استان البرز، قابلیت ها و ظرفیت های ناشناخته و یا کمتر شناخته شده آن، حضور پررنگ و اطلاع رسانی مستمر رسانه ها نقش موثری دارد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز از برگزاری تورهای ویژه اصحاب رسانه در آینده نزدیک خبر داد و اظهار داشت: به منظور آشنایی عموم با مناطق توریستی البرز برگزاری این تورها برای اصحاب رسانه باعث تسریع در شناسایی بهتر جاذبه های استان خواهد شد.

وی اظهار داشت: قصد داریم تورهایی نیز ویژه مدیران دستگاه های اجرایی برگزار کنیم تا این عزیزان از نزدیک با جاذبه ها،ظرفیت ها،مسائل و مشکلات صنعت گردشگری استان آشنا شوند تا بتوانیم با تعامل بهتر با سایر نهادها و ارگانها گام های بلندی در رونق اقتصاد استان برداریم.

دبیر ستاد دائمی تسهیلات سفر نوروزی استان البرزافزود: برای معرفی نقاط دیدنی استان اقدام به تهیه اقلام فرهنگی کرده ایم و در ایام نوروز که این استان میزبان مسافران زیادی است تعداد 50 هزار جلد از کتابهای معرفی استان و شهرستان های آن توزیع می شود.

شریفی تصریح کرد: به منظور ارائه خدمات بهتر به مسافرین و گردشگران، سیاست اقتصادی سال 91 عدم افزایش نرخ تاسیسات اقامتی و پذیرایی است و استفاده کنندگان واحد های اقامتی استان در ایام نوروز ازتخفیف 40 درصدی برخوردار می شوند.

وی از تهیه نقشه گردشگری با همکاری مشترک اداره GIS شهرداری خبر داد و گفت: سامانه پیام کوتاه 10004141 و وب سایت اداره کل به آدرس WWW.ALBORZCHTO.COM  پل ارتباطی این اداره با عموم است.

سنگینی سایه تهران بر البرز

جانشین دبیر ستاد دائمی تسهیلات سفر استان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با توجه به اینکه استان البرز یک استان نوپاست و تا مدتی پیش از این، زیر نظرپایتخت بود، اعتبارات و هزینه های مربوط به اقدامات و تبلیغاتی که برای احداث، توسعه ومعرفی جاذبه های تاریخی و گردشگری آن اختصاص می یافت به حدی نبود

وی ادامه داد: بحمد الله با استان شدن البرز تمام مسئولان قصد و همت مضاعفی نشان داده اند تا عقب افتادگی های گذشته را هرچه زودتر جبران کنیم.

وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که رسیدن به حدود استاندارد در این زمینه یک فرآیند زمانبر است که با تعریف اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت کارشناسی شده و اجرای بموقع آنها، انشاالله در آینده نزدیک شاهد آن خواهیم بود که البرز از یک استان عبوری به یک مقصد گردشگری پر مخاطب تبدیل شود.

وی گفت: در وهله اول برای حل مسائل پیش رو باید بدانیم که در صنعت گردشگری البرز در حال حاضر کجا هستیم، به کجا می رویم و به چه وسیله ای می رویم. برنامه ها و کارهای بسیار خوبی نیز در همین مدت کوتاه انجام شده و یقینا چشم انداز بسیارروشنی در انتظار البرز است.

رسانه ها در صنعت گردشگری البرز نارسانا هستند

جانشین دبیر ستاد دائمی تسهیلات سفر استان البرز اظهار داشت: امروزه نقش رسانه های دیداری در معرفی جاذبه های گردشگری بسیار حایز اهمیت است.

وی ادامه داد: با بهره گیری از امکانات این رسانه ها می توان اثر بخشی تبلیغات را به میزان قابل ملاحظه ای بالا برد.

وی گفت: بدیهی است که فعال شدن شبکه سیمای استانی در زمینه های مختلف بویژه گردشگری می تواند کمک شایانی باشد، با در اختیار داشتن این امکان و تولید برنامه های توریستی فرصت بسیار خوبی برای فعالیت های موثرتر و بیشتردر اختیار خواهیم داشت.

توسعه ظرفیت های گردشگری البرز همکاری تنگاتنگ همه نهادها را می طلبد

جانشین دبیر ستاد دائمی تسهیلات سفر استان گفت: برای به فعلیت رساندن ظرفیت های بالقوه گردشگری استان و توسعه قابلیت های فراوان آن باید الویت ها را بشناسیم.

وی ادامه داد: مرحله اول ایجاد زیر ساخت های مناسب برای راه اندازی فعالیت های مربوط به این صنعت است به دلیل اینکه تا این زیرساخت ها آماده نشوند، بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه گذاری در این مقوله را از خود نشان نخواهد داد.

 آموزش مهمترین اولویت در مقوله گردشگری است

در مباحث مربوط به گردشگری و جذب و علاقه مند کردن افراد به این مقوله ، آموزش نیروی انسانی درگیر با این مساله نقش به سزایی دارد.

از آن جایی که ارائه خدمات به گردشگران مستلزم همکاری تنگاتنگ نهادها و بخش های زیادی است، لذا پرداختن مستمر به آموزش و به روز کردن پرسنل در این زمینه یکی از اولویت های بالای مدیران و مسئولان دستگاه های اجرایی مرتبط با گردشگران است.

آموزش های مربوط به گردشگری را باید از سنین پایین آغاز کرد تا کودکان با نحوه بازدیدهای درست از میراث تاریخی،فرهنگی و طبیعی کشور آشنا شوند و نسبت به حفظ آنها احساس تعهد و مسئولیت کنند.

این موضوع باید در آموزش و پرورش و کتاب های درسی به صورت هوشمندانه ای وارد تا در افراد جامعه درونی شود. بسیاری از خانواده های ما، هنوز فقط نسبت به خانه و محدوده شخصی زندگی خود احساس مسئولیت می کنند و تعهد شان نسبت به حفظ فضاهای عمومی مانند پارک ها، جنگل ها، جاده ها و اماکن تاریخی و طبیعی بسیار پایین است.

کودکان ریختن زباله در محیط های عمومی را از بزرگ ترهای خود یاد می گیرند، اگر در جامعه با پدیده وندالیسم و تخریب آثاری که با صرف هزینه و زمان زیادی خلق شده اند مواجه می شویم، علت را باید در آموزش های غلط و یا عدم این آموزش ها جستجو کرد و در مسائل مربوط به گردشگری و گردشگران نیز با این مقوله بسیار درگیر هستیم.

یکی از موارد مهمی که باید در مورد گردشگران رعایت شود حفظ شان و رفتار محترمانه با آن ها است.

نیروهای شاغل در اماکن پذیرایی، اقامتی و توریستی باید از قبل نحوه صحیح رفتار و ارائه خدمات به گردشگران را بخوبی آموزش ببینند.

نباید از این مساله سرسری و سطحی گذشت، چرا که رعایت و یا عدم رعایت آن در کوتاه مدت دارای اثرات مشهود است!سرشت بشر به گونه ای است که به احترام و مورد توجه واقع شدن عکس العمل مثبت نشان می دهد.

رعایت اصول رفتار صحیح باعث می شود گردشگران با خاطره خوبی که از البرزبرای خود و خانواده شان بجامی ماند، به عاملی موثر برای تبلیغ مثبت و جذب افراد دیگر برای سفر به استان ما تبدیل شوند، به دلیل اینکه یکی از قویترین و کاراترین شیوه های تبلیغ و بازاریابی، تبلیغ دهانی و چهره به چهره است.

در این خصوص تمام ارگان هایی که به نحوی به ارائه خدمات به گردشگران مبادرت می ورزند باید برای آموزشهای تخصصی پرسنل خود اهمیت قایل شوند به عنوان مثال فعالیت واحدهای اقامتی و پذیرایی باید با رعایت استانداردهای مربوط صورت گیرد.

رعایت مسائل مربوط به رفتار کارکنان موسسات خدماتی و بهداشتی ، فضاهای عمومی مناسب، نرخ خدمات و ... تاثیر بسیار زیادی در جذب گردشگران و تبلیغات آتی توسط آن ها خواهد داشت.

از لحاظ علمی هر گردشگری که با رضایت خاطر از یک محیط توریستی خارج شود باعث جذب 1 تا 5 نفر دیگر خواهد شد اما همین گردشگر اگر با خاطره بد و ناراضی از آن محیط خارج شود، باعث تبلیغات منفی در بین 8 تا 11 نفر می شود.

نحوه ارائه خدمات انتظامی و امنیتی ، بهداشتی و درمانی، راه و ترابری ، حمل و نقل، امداد و نجات ، نظارت و بازرسی ، اسکان و اقامت و پذیرایی ، تبلیغات و راهنمایی مسافران و گردشگران و خدمات پشتیبانی و ... تعیین کننده حضور دوباره و تبلیغات مثبت یا منفی گردشگرانی است که به البرز سفر می کنند.

به عنوان مثال، نوع برخورد و رفتار پرسنل نیروهای انتظامی و نظارتی در محیط های گردشگری اگر توام با رعایت اصول حرفه ای این مقوله نباشد، نه تنها باعث جذب گردشگران نخواهد شد بلکه برعکس دافعه نیز ایجاد خواهد کرد و خود یک عامل تبلیغی منفی می شود.

خدمتگزاران نیروهای انتظامی و نظارتی باید توجه داشته باشند که حتی در صورت مشاهده برخی موارد، در محیط های گردشگری باید طوری با متخلفان رفتار کنند که موجب ایجاد حس منفی در سایر افراد نشوند. در این محیط ها حتی الامکان باید از برخوردهای خشونت آمیز و استرس زا خودداری شود تا موجب به هم خوردن آرامش روانی خانواده هایی که برای استراحت و تفریح به این فضاها آمده اند نشوند.

ترافیک بلای جان گردشکران

استان البرز دارای جمعیتی حدود 2.5 میلیون نفر است. شهر کرج سومین شهر پرجمعیت ایران بعد از تهران و مشهد به شمار می آید، در بحث مربوط به راه ها و ترابری نیز باید تسهیلات به گونه ای فراهم شود تا سفرهای مسافرین و گردشگران به سهولت انجام شود.

یکی از مواردی که باعث کم رنگ شدن و پایین آمدن آمار گردشگران در یک منطقه می شود این است که آن منطقه همیشه دچار معظل ترافیک باشد.

هیچ فردی حاضر نیست زمانی را که برای استراحت ، تفریح و تمدد اعصاب خود و خانواده اش اختصاص داده است، در ترافیک های سنگین و شلوغ به هدر دهد، با توجه به این که از 5 محور پر تردد کشور 4 محور آن در استان البرز واقع شده است، توجه بیش از پیش مسئولین راه و ترافیک شهری به این مساله در جذب گردشگران نقش حیاتی ایفا می کند.

در مقوله بهداشت و درمان نیز ما با شرایط مشابهی روبرو هستیم،اگر خدای ناکرده حادثه ای برای یکی از گردشگران اتفاق بیافتد، در اینجا  نحوه ارائه خدمات پزشکی و درمانی و نوع رفتار نیروهای امدادی است که تعیین کننده حضور یا عدم حضور دوباره گردشگران در البرز خواهد بود.

در مجموع همان طور که پیش از این نیز اشاره شد، گردشگری موضوعی نیست که فقط به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مربوط باشد.

اگر می خواهیم به اقتصاد متکی به نفت پایان دهیم و مانند برخی از کشورها صنعت گردشگری را به یکی از صنایع اول کشورمان تبدیل کنیم، باید این مساله جزو اولویت ها و اهداف همه دستگاه های کشور قرار گیرد و این امر محقق نمی شود مگر با همت مضاعف و همکاری تنگاتنگ همه ارگان ها و مدیران آن ها.

در این خصوص در وهله اول باید در زمینه های مختلف عملکرد بهترین رقیب هایمان را دردنیا، با در نظر گرفتن شرایط خاص فرهنگی و اقلیمی کشورمان معیار عملکرد خود قرار دهیم و در مرحله بعد به این فکر کنیم که با توجه به داشته های ارزشمند و منحصر به فردمان چگونه می توانیم گوی سبقت را از آنها ببریم! بدیهی است که با میراث غنی که در این حوزه در اختیار داریم، بهترین صنعتی که می تواند جایگزین نفت شود، گردشگری است.

[caption id="attachment_2007" align="alignnone" width="600"] نقشه استان البرز - نقشه کرج - هواشناسی کرج[/caption]