با توجه به مرزی بودن و زندگی اقوام و ادیان مختلف در روستاهای آذربایجان غربی و وجود بناهای تاریخی و طبیعت بکر در اطراف آنها، این مکانها به نماد سنتها و آداب و رسوم محلی تبدیل شده و جاذبه های بی نظیری در انتظار حضور علاقه مندان به طبیعت گردی در طول ایام نوروز هستند.
تپه حسنلو، تپه های باستانی ربط، آبشار شلماش، کاخ باغچه جوق، بناهای جهانی قره کلیسا و تخت سلیمان، کاخ بسطام، دریاچه مارمیشو، پیست اسکی خوشاکو، روستای پردانان پیرانشهر، جزایر و روستاهای اطراف دریاچه ارومیه، باغ های بزرگ سیب و انگورو در کنار وجود اقوام مختلف با فرهنگ، گویش و پوشش های مخصوص گوشه ای از پتانسیلهای بالقوه حوزه گردشگری روستایی آذربایجان غربی بشمار می روند.
برای نشان دادن اهمیت موضوع گردشگری روستایی همین بس که ایکوموس در راستای شعار حفظ تنوع زیستی یونسکو، میراث کشاورزی را مورد توجه ویژه قرار داده و در این راستا بانک جهانی در حمایت از توریسم روستایی در کشور جامائیکا سرمایه گذاری کرده، این در حالی است که احیا و توسعه زیرساختهای گردشگری، توسعه و بهبود مسیرهای دسترسی به مناطق تفرجگاهی، زیبا سازی جاده بین روستایی در کنار رودخانه و خدمات رسانی به روستاهای کنار جاده در مسیر حرکت گردشگران منجر به معرفی به سنتها و آداب رسوم مردم می شود.
فرآوری بیدمشک و سمنو پزون در روستاهای آذربایجان غربی
در این فصل از سال که بیدمشک های بهاری بر روی شاخه های درختان می درخشند، زنان روستایی در مناطق مختلف آذربایجان غربی با استفاده از وسایل و ابزار آلات سنتی که به نی قازان در زبان ترکی معروف است، اقدام به عرق گیری از این گیاه با ارزش می کنند، در کنار استفاده بانوان آذربایجان غربی از عرق بیدمشک به عنوان شربت گوارا برای پذیرایی از میهمانان نوروزی، عرق بیدمشک، در رفع کم خونی، ناراحتی های قلبی و عروقی، تسکین اعصاب و دردهای رماتیسمی مورد استفاده قرار گرفته و نقل سوغات ارومیه نیز با استفاده از این عرق معطر تهیه می شود.
آذربایجان غربی یکی از قطب های اصلی پرورش خوشه های طلایی گندم هر ساله با نزدیک شدن عید و بهار شاهد پخت سمنو برای استفاده در سفره های هفت سین و مصرف خوراکی بوده که بانوان با خیس، له کرد و مخلوط کردن آب گندمها با آرد سمنو مورد نیاز مردم مناطق شهری را تهیه می کنند.
ایجاد مکانهایی برای برپایی چادرها و همچنین ایجاد پارکهای روستایی در راستای ارتقا امنیت جانی و مالی گردشگران، زمینه سازی جهت جذب سرمایه گذاری ها برای تاسیسات گردشگری در روستاها، سود آوری خدمات و فعالیتهای گردشگری برای جمعیت میزبان از جمله راهکارهای ارائه شده از سوی کارشناسان گردشگری برای توسعه توریسم روستایی ست.
اما در کنار آثار تاریخی و طبیعی موجود در روستاها، آداب و رسوم، آشپزی محلی، صنایع دستی و به طور عمده فرهنگ و سنن مردم نقش عمده ای در جذب گردشگر دارند که این پتانسیل به دلیل عدم اطلاع رسانی و ناتوانی از ایجاد ارتباط افراد بومی با گردشگران داخلی و خارجی و نداشتن اطلاعات کافی تاریخی و باستانی ساکنان روستایی در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته است.
آذربایجان غربی 13 روستای هدف گردشگری دارد که مقرر بود بالغ بر 30 روستای دیگر نیز به سازمان معرفی شوند، از این تعداد، 12 روستا از ارومیه، 13 روستا از اشنویه، 4 روستا از بوکان، 4 روستا از پلدشت، 3 روستا از پیرانشهر، 12 روستا از تکاب، 4 روستا از چالدران، 4 روستا از چایپاره، 37 روستا از خوی، 5 روستا از سلماس، 8 روستا از شاهین دژ، 6 روستا از شوط، 4 روستا از ماکو، 3 روستا از مهاباد، 6 روستا از میاندوآب و 11 روستا از نقده معرفی شده اند.
برخی از روستاهای گردشگری آذربایجان غربی
روستای سوله دوکل در بخش سیلوانا با آبشار و طبیعت بکر، روستای بند ارومیه با خانه های پلکانی و طبیعت بکر در دل طبیعت، روستای سهولان، بخش مرکزی مهاباد، دارای غار آبی تاریخی، روستای احمد آباد تکاب، بخش تخت سلیمان، همجوار کوه زندان، آب گرم احمد آباد و محوطه تخت سلیمان، روستای شلماش، بخش مرکزی سردشت، دارای آبشار شلماش و چشم اندازهای زیبا و روستای حسنلو، بخش محمدیار نقده، همجوار تپه باستانی و سد مخزنی حسنلو نمونه کوچکی از روستاهای گردشگری آذربایجان غربی هستند.
[caption id="attachment_1959" align="aligncenter" width="600"] نقشه استان آذربایجان غربی | نقشه ارومیه | هواشناسی ارومیه[/caption]