خیلی دور نیست. اگر تا همین پارسال فقط گردشگرانی از کشورهای همسایه صرفا به قصد زیارت وارد کشورمان می شدند، اما حالا کم نیستند گردشگرانی که از قاره های دور، از اروپا و آمریکا و حتی استرالیا گروه گروه به هر قیمتی شده خود را به ایران می رسانند تا جاذبه های تاریخی و گردشگری شهرهای آن را از نزدیک ببینند.
مسئولان سازمان گردشگری می گویند اگر اوضاع خوب پیش برود می توان امیدوار بود گردشگری ایران از رکود چندساله درآید، سرزمینی چهارفصل که طبق آمارهای سازمان جهانی جهانگردی از لحاظ جاذبه های طبیعی رتبه پنجم و از نظر جاذبه های تاریخی رتبه دهم در دنیا را دارد. همه این مزیت ها برای رونق گرفتن صنعت گردشگری و درآمدزایی کلان و اشتغال زایی یک کشور کافی است، اما متاسفانه این پیش بینی در مورد کشور ما اتفاق نیفتاده است.
تا همین شش ماه اول سال 92 گردشگری در ایران همچنان دوران رکود خود را سپری می کرد. سومین صنعت درآمدزای دنیا هنوز در کشور ما فرصت پیدا نکرده بود تا بتوان به عنوان یک صنعت درآمدزا روی آن حساب باز کرد. فعالان حوزه گردشگری هشدار می دادند اگر وضع به همین روال پیش برود، صنعت گردشگری ایران در خطر نابودی قرار خواهد گرفت.
براساس آمارهای رسمی سال 88 ، دو میلیون و 276 هزار و 575 گردشگر، سال 89 سه میلیون و 121هزار و 282 گردشگر، سال90، سه میلیون و 200 هزار گردشگر و سال 91، سه میلیون و 729 هزار گردشگر خارجی به ایران آمدند.
هرچند آمارهای سازمان گردشگری نشان می داد تعداد گردشگران ورودی به ایران سالانه از مرز چند میلیون نفر می گذرد، اما فعالان حوزه گردشگری این آمار را واقعی نمی دانستند و می گفتند این افراد گردشگر واقعی نیستند.
آنها معتقد بودند گردشگر واقعی کسی است که با تور سفر کند، در کشور مقصد در هتل اقامت کند و در رستوران غذا بخورد و در واقع در کشور مقصد پول خرج کند، در حالی که آمارهای اعلام شده از سوی سازمان گردشگری هرگونه تردد های مرزی، ورود افراد مقیم خارج برای بازدید اقوام و حتی ورود متکدیان پاکستانی را هم جزو گردشگران حساب می کند پس با این حساب تعداد گردشگران واقعی که سالانه به ایران سفر می کنند به 400 هزار نفر هم نمی رسد.
این تناقض آماری و اختلاف نظر بین فعالان حوزه گردشگری و مسئولان سازمان گردشگری کشور ادامه داشت و در این میان گردشگری ایران همچنان دوران رکود خود را سپری می کرد.
خلاصه این که پیش بینی ها از آینده گردشگری ایران چندان امیدوارکننده نبود تا این که خرداد سال 92 انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور معادلات را بر هم زد.
باز شدن درهای مناسبات سیاسی و بین المللی از یکسو و تاکید وی بر ضرورت توسعه گردشگری خارجی و لزوم حضور بخش خصوصی در عرصه گردشگری و صنایع دستی به منظور سرمایه گذاری در جهت حفظ و نگهداری آثار و بناهای تاریخی، ساخت هتل ها و مهمانسراها و تلاش آژانس های مسافرتی برای جذب گردشگر خارجی و... از سوی دیگر دست به دست هم داد تا نسخه جدیدی که دولت برای رونق گردشگری ایران پیچیده است، کارساز بیفتد.
چراغ سبز گردشگران خارجی به ایران
خبر خیلی زود همه جا پیچید. باز شدن درهای جدیدی از روابط سیاسی در عرصه بین الملل بین ایران و بسیاری از کشورهای دنیا بیش از همه به مذاق گردشگران خارجی خوش آمد. آنها که تا همین چند وقت پیش به حساب تیره بودن روابط سیاسی و احساس ناامنی ناشی از آن به هیچ قیمتی حاضر نبودند به ایران سفر کنند، با شنیدن تحولات اخیری که در عرصه بین المللی بین ایران و دنیا رخ داده در تصمیم شان مردد شدند و با پیگیری هایی که کردند برای شان قطعی شد که خبر صحت دارد.
از آن روز به بعد بود که اتفاق های خوبی برای گردشگری ایران افتاد. آژانس های گردشگری خارجی بی وقفه کار رزرو گردشگران خارجی از نقاط مختلف دنیا برای سفر به ایران را دنبال می کردند، بلیت ها در کوتاه ترین زمان پیش فروش می شد و ظرفیت هتل ها در اکثر شهرهای گردشگری ایران تا بهار سال 94 هم رزرو شده بود.
گردشگران خارجی حالا دیگر نه فقط از کشورهای همسایه بلکه از کشورهای اروپایی، استرالیا و آمریکا هم راهی ایران می شدند تا در فرصت پیش آمده شانس بازدید از جاذبه های تفریحی، تاریخی، سیاحتی و زیارتی کشورمان را از دست ندهند.
گروهی مانند گردشگران اروپایی و آمریکایی با قطارهای بین المللی لوکس 5 ستاره، گروهی با هواپیما و گروهی نیز مانند گردشگران کره ای، چینی و ژاپنی با کشتی های غول پیکر پس از عبور از چند کشور دیگر به ایران رسیدند.
سرازیر شدن گردشگران خارجی به ایران نتایج مثبتی همراه داشت که با آمارهای امیدوارکننده همراه بود. ورود 4.5 میلیون گردشگر خارجی به قصد زیارت و بازدید از اماکن تاریخی و سیاحتی در سال 92 در حالی اتفاق افتاد که با ورود به سال 93 شاهد رشد قابل توجه ورود گردشگر خارجی به ایران بودیم به طوری که مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور از افزایش 200 درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران طی سه ماهه اول امسال خبرداد.
به گفته وی، در سه ماهه اول امسال 23 هزار و 625 نفر به صورت تورهای گردشگری وارد ایران شدند درحالی که در سه ماهه اول سال 92 فقط 7495 نفر به ایران سفر کرده بودند و این یعنی ورود گردشگران خارجی به ایران در سه ماهه اول امسال با رشد 215 درصدی مواجه بوده است.
وی تصریح کرد: این گردشگران بیشتر از کشورهای اروپایی همچنین از استرالیا، نیوزیلند، کره، ژاپن و چین به ایران سفر کرده اند البته عراقی ها هم به صورت انفرادی به ایران می آیند و آمار ویزای آنها در سیستم انفرادی ثبت می شود.
با ورود به سه ماهه دوم سال 93 این روند افزایشی با سرعت بیشتری ادامه پیدا کرد به طوری که بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی سازمان گردشگری به جام جم، در شش ماهه نخست امسال دو میلیون و 713 هزار و 771 گردشگر خارجی به ایران سفر کرده اند درحالی که این آمار در شش ماهه اول سال گذشته دو میلیون و 622 هزار و 269 گردشگر بوده است، به این ترتیب گردشگران ورودی به ایران در شش ماهه اول امسال نسبت به سال گذشته 3.4 درصد افزایش پیدا کرده است.
مسئولان سازمان گردشگری پیش بینی می کنند اگر اوضاع همین طور پیش برود رکورد ورود 4.5 میلیون گردشگر خارجی به کشور طی سال 92 شکسته می شود و در پایان سال 93 آمار گردشگران خارجی که به ایران سفر کرده اند از مرز 4.5 میلیون نفر می گذرد.
کشورهایی که رکورد زدند
روند صعودی ورود گردشگران خارجی به کشور اتفاق خوبی بود که از ابتدای امسال شکل گرفت و بتدریج طی ماه های آینده همچنان افزایش یافت.
حالا دیگر گردشگران اروپایی و آمریکایی نیز برای آمدن به ایران وسوسه شده اند و طی دو سه ماه اخیر تعداد گردشگران خارجی که از این کشورها گروه گروه از راه زمینی، هوایی و دریایی راهی ایران می شوند در حال افزایش است تا جایی که به گفته مسئولان سازمان گردشگری، رئیس جامعه هتلداران کشور و حتی آژانس های مسافرتی، ظرفیت تورهای گردشگری برای آوردن گردشگر خارجی به ایران تا بهار سال آینده تکمیل شده و اکثر هتل ها در شهرهای گردشگری جای خالی ندارند، اما در این میان برخی کشورها در ورود گردشگران خارجی به ایران همچنان حرف اول را می زنند.
براساس اطلاعاتی که سازمان گردشگری کشور در اختیار خبرنگار جام جم قرار داده است در شش ماه اول امسال بیشترین ورودی گردشگران خارجی از کشورهای عراق، آذربایجان، افغانستان، ترکیه، ترکمنستان، عربستان سعودی، پاکستان، بحرین، کویت و هندوستان بوده است.
مسئولان سازمان گردشگری فکرهایی برای صنعت گردشگری کشورمان دارند، برنامه ریزی برای ورود 20 میلیون گردشگر خارجی به ایران تا سال 1404 رویای شیرینی است البته به شرط این که ساز و کارهای تحقق این رویا نیز فراهم باشد.
گردشگر خارجی در ایران در ازای پولی که خرج می کند توقع ارائه بهترین و با کیفیت ترین خدمات را از جنبه های مختلف رفاهی، حمل و نقلی، اقامتی و... دارد زیرا بدون فراهم کردن این پیش شرط ها تحقق شعار رونق گردشگری اقتصادی در ایران رویایی بیش نخواهد بود.
پوران محمدی / گروه جامعه